احکام مسافرت دانشجویان و اساتید رمضان 96

یک نت ـ احکام مسافرت دانشجویان رمضان 96 - احکام مسافرت اساتید رمضان 96 - احکام مسافرت در رمضان 96

اساتید و دانشجویان در صورتی که بیش از ده روز با قصد اقامت در محل درس و تدریس می مانند، حکم نماز و روزه شان چگونه است؟

پاسخ: همه مراجع:
براى اين گونه افراد، نماز تمام و روزه صحيح است.(1)
لازم به ذکر است که کسانی  که مطابق نظر مرجع تقلیدشان کثیر السفر هستند یا محل درس و تدریس در حکم وطن شان  است بدون قصد ده روز هم نماز و روزه شان تمام است.
پی نوشت:
1. توضیح المسائل مراجع، ج1 مسئله 1292.
======================================

اگر دانشجویی در غیر زمان تحصیل (مثلاً تابستان) به جهت غیر امر تحصیل به خوابگاه برود، حکم نماز و روزه او چیست؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: همه مراجع (غیر از خوئی، وحید، سیستانی و مکارم): قصر است (علی‌المبانی).
خوئی، وحید، سیستانی و مکارم: مقر عمل حکم وطن را دارد، بنابراین نماز تمام است (علی‌المبانی).
مراجعی که محل تحصیل را وطن حکمی می‌دانند، نماز این دانشجو را در فرض بالا تمام می‌دانند.(1)
پی نوشت:
1. آیت الله مکارم، استفتائات جدید، ج3، س352؛ آیت الله وحید و آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، العبادات، م929.
==============================================

سوال: حکم دانشجویانی که از محل تحصیل که وطن آنهاست، جهت امر تدریس هر هفته به شهر دیگر مسافرت و دو روز توقف می‌کنند و برمی‌گردند، چیست؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: امام: قصر است.
خوئی، وحید و سیستانی: جمع بخوانند و احتیاطاً روزه را بگیرند و قضا کنند.
خامنه‌ای، زنجانی، صافی و نوری: نماز، تمام و روزه صحیح است.
مکارم: قصر است مگر اینکه به مدت دو سال و مجموعاً هر سال سه چهار ماه گرچه به صورت پراکنده باشد، که در این صورت در محل تدریس نماز تمام و بین راه قصر است.
پی نوشت:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، شرط هفتم؛ آیت الله خوئی و آیت الله وحید، منهاج الصالحین، العبادات، م915؛ آیت الله خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، س652؛ آیت الله زنجانی، توضیح المسائل، م1316؛ آیت الله سیستانی، توضیح المسائل، م1296؛ آیت الله صافی، توضیح المسائل، م1325؛ آیت الله نوری، استفتائات، ج1، م252؛ «نکات مهم در فتاوای مراجع تقلید در نماز و روزه مسافر در کتاب احکام مسافر».
====================================

حکم مسافرت در ماه رمضان چیست؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: نظر امام خمینی، ( نظر رهبری مطابق با نظر امام خمینی است.) آیت الله مکارم و آیت الله صافی گلپایگانی: مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد. اگر مسافرت برای فرار از روزه باشد کراهت دارد.(1)
آیت الله سیستانی و آیت الله وحید خراسانی: مسافرت درماه رمضان اشکال ندارد، ولی مکروه است، هر چند برای فرار از روزه نباشد، مگر اینکه برای حج یا عمره یا به جهت ضرورتی باشد.(2)
آیت الله شبیری زنجانی: مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد. اگر مسافرت برای فرار از روزه باشد، مکروه است، همچنین هرگونه سفر پيش از پایان شب بیست و سوم ماه رمضان، مکروه است. مگر این که سفر برای حج یا عمره یا استقبال برادر مؤمن یا از بیم تلف مال و یا تلف جان برادر مؤمن یا به جهت ضرورت دیگر باشد.
اگر روزه دار از شب در فكر سفر نباشد، حتى به نحو ترديد و در روز مسافرت كند، بايد روزه را تمام كند، چه پيش از ظهر سفر كند، چه بعد از ظهر، و چنانچه از شب در فكر سفر باشد. اگر بعد از ظهر مسافرت كند بايد روزه را بگيرد، و اگر پيش از ظهر مسافرت كند، وقتى به حد ترخص برسد مى‌تواند روزه را بخورد و صحت روزه گرفتن محلّ اشكال است و مى‌تواند روزه را رجاءً گرفته، ولى بنا بر احتياط واجب بايد آن را قضا كند، و پيش از رسيدن به حد ترخص جايز نيست روزه را بخورد، ولى اگر روزه را خورد، بعد به سفر رفت كفاره ندارد، هر چند كفاره دادن مطابق احتياط استحبابى است. (3)
پی نوشتها:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، مسأله 1715؛ آیت الله مکارم، توضیح المسائل، مسأله1441؛ آیت الله صافی گلپایگانی، توضیح المسائل، مسأله 1724.
2. آیت الله سیستانی، توضیح المسائل، 1686؛ آیت الله وحید خراسانی، توضیح المسائل، مسأله1723.
3. آیت الله شبیری زنجانی، توضیح المسائل، مسأله 1724و1730.
================================================

حکم نماز و روزه دانشجویان در سفرهای اردویی، زیارتی، سیاحتی و تفریحی در بین سفرهای تحصیلی چگونه است؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: همه مراجع به جز بهجت، فاضل، زنجانی، سبحانی و سیستانی: در صورتی که تک‌ سفر غیر شغلی بین سفرهای شغلی باشد، قصر است.
بهجت: اگر آن تک ‌سفر غیر شغلی در همان مسیر سفرهای شغلی باشد نماز تمام است والا قصر است.
فاضل، زنجانی، سبحانی و سیستانی: با فرض اینکه کثیر السفر است، در همۀ سفرها نمازش تمام است.(1)

پی نوشت:
1. امام خمینی، استفتائات، ج1، ص353؛ توضیح المسائل، م1307؛ آیت الله بهجت، توضیح المسائل، احکام نماز مسافر، م1061؛ آیت الله تبریزی و آیت الله وحید، منهاج الصالحین، العبادات، صلوه المسافر؛ آیت الله فاضل، توضیح المسائل، احکام نماز مسافر، م1318؛ آیت الله خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، ص668؛ آیت الله سیستانی، توضیح المسائل، احکام نماز مسافر، م1294؛ آیت الله صافی، توضیح المسائل، احکام نماز مسافر، م1316؛ جامع الاحکام، ج1، ص429؛ آیت الله مکارم، استفتائات، ج2، ص385؛ «نکات مهم در فتاوای مراجع تقلید در نماز و روزه مسافر از کتاب احکام مسافر.
===========================================

حکم نماز و روزه دانشجویانی که در هر کمتر از ده روز یک روز آمد و رفت دارند چیست؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: امام خمینی، وحید، سیستانی و مکارم: قصر است.
زنجانی، صافی و نوری: تمام است.
خامنه‌ای: به احتیاط واجب بین قصر و تمام و روزه و قضای آنی جمع نمایند.(1)
پی نوشت:
1. آیت الله وحید و آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، العبادات، م915؛ ؛ آیت الله سیستانی، توضیح المسائل، م1296؛ آیت الله مکارم، استفتائات جدید، ج3، ص252؛ آیت الله زنجانی، توضیح المسائل، م1316؛ آیت الله صافی، هدایة العباد، ج1، م1140؛ آیت الله خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، ص652.
==========================================

حکم نماز و روزه طلابی که ساکن قم هستند و قصد ماندن همیشگی ندارند، اگر هفته‌ای یک‌بار به وطن مراجعت کنند، در بازگشت به وطن چیست؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: امام، وحید، سیستانی و مکارم: در بین راه قصر است.
زنجانی، صافی و نوری: تمام است.
خامنه ای: اگر سکونت در قم برای صرف تحصیل است به احتیاط واجب بین قصر و تمام جمع کند و اگر در کنار تحصیل تدریس یا شغل دیگری دارد نمازش تمام است.(3)
پی نوشت:
. آیت الله وحید و آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، العبادات، م915 و 929؛ آیت الله مکارم، استفتائات، ج2، س253.
2. آیت الله زنجانی، توضیح المسائل، احکام نماز مسافر، م1316؛ آیت الله صافی، جامع الاحکام، ج1، س409 و 411؛
3. آیت الله خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، ص652 و 653.
======================================================

دانشجویانی که اول هفته به دانشگاه می‌روند (فاصله هشت فرسخ باشد) و آخر هفته بازمی‌گردند، حکم نماز و روزه آنها چگونه است؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: امام: نماز، قصر است و روزه صحیح نیست.
صافی و نوری: نماز در محل تحصیل و بین راه تمام است و روزه صحیح است.
خامنه‌ای: به احتیاط واجب باید نماز را جمع بخواند و روزه بگیرد و قضا کند.
وحید: اگر به مدت دو سال و نصف ایام هر ماه را در آنجا می‌مانند، دو سه ماه اول به احتیاط واجب جمع و پس از آن تمام است. و اگر از شش ماه تا کمتر از دو سال می‌مانند، احتیاط واجب جمع است، مگر اینکه کثیر السفر باشند که با تحقق ملاک کثرت سفر نماز تمام است. در هر دو صورت بین راه به احتیاط واجب جمع بخوانند. و اگر کمتر از شش ماه می‌مانند، مقر صدق نمی‌کند.
سیستانی: در صورتی که یک سال و نیم و بیشتر و هر ماه 22 روز 24ساعته ادامه دارد، نماز در آنجا تمام و روزه صحیح است. البته سه هفتۀ اول باید به احتیاطاً جمع و روزه را بگیرند و قضا کنند. و در غیر این صورت ملاک‌های دیگری برای مقر (وطن حکمی) هست که در نکات مهم در فتاوی معظم‌له، نکته 18 ذکر شده است.
مکارم: در صورتی که قصد دارد به مدت دو سال این کار را ادامه دهد، نمازش در محل تحصیل تمام و روزه او صحیح است و در بین راه نماز قصر است و در سه چهار روز اول نماز را جمع بخوانند.(1)
پی نوشت:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، شرط هفتم؛ آیت الله خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، س652؛ آیت الله وحید، منهاج الصالحین، العبادات، م929 و به ضمیمه استفتائات مکتوب از دفتر معظم‌له؛ آیت الله صافی، توضیح المسائل، م1325؛ آیت الله مکارم، استفتائات، ج3، س252؛ جزوه «پیک احکام دفتر معظم‌له»، مرداد 1389.
==================================

دانشجویی که به شهر دیگر رفته و خوابگاه او داخل شهر باشد و محل تحصیل او بیرون شهر یا برعکس در صورتی که فاصله بین آنها بیشتر از مسافت شرعی است، نماز و روزه در خوابگاه و محل تحصیل و بین راه چگونه است؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: امام: در هر سه محل، نماز او قصر است و روزه صحیح نیست.
وحید، زنجانی، سیستانی و مکارم: در صورتی که معیار وطن حکمی را (علی‌المبانی) داشته باشد، در خوابگاه تمام است. و در دانشگاه و بین راه هم به ملاک کثیر السفر (علی‌المبانی ) نماز تمام است.
صافی و نوری: در هر سه محل نماز تمام و روزه صحیح است.
خامنه‌ای: در سفرهای تحصیلی احتیاط واجب جمع بین قصر و تمام است و روزه را بگیرند و قضا کنند.(1)
پی نوشت:
. امام خمینی، تحریر الوسیله، ج1، صلوة المسافر، الشرط السابع؛ آیت الله خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، س652؛ آیت الله وحید و آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، العبادات، صلوة المسافر، الشرط الخامس؛ آیت الله صافی، جامع الاحکام، ج1، س412 و 414؛ آیت الله مکارم، استفتائات جدید، ج3، س352.
================================================

طلابی که از شهرهای دیگر به قم آمده و تصمیم سکونت دائمی در قم دارند و از قم جهت تبلیغ به شهر دیگر یا روستایی مسافرت می‌کنند، الف) اگر فاصله از قم به آنجا کمتر از حد مسافت باشد، ب) اگر فاصله از قم به آنجا بیشتر از حد مسافت باشد، وظیفه چیست؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: اگر کمتر از مسافت باشد:
همه مراجع: حکم خود قم را دارد.
و اگر بیشتر از مسافت باشد و مقدار زمان لازم برای تحقق وطن در شهر قم علی‌المبانی گذشته باشد:
امام: وظیفه‌اش، قصر است.
خوئی: با فرض شغل بودن اگر هفته‌ای سه سفر و حداقل دو ماه ادامه داشته باشد، تمام است.
بهجت، فاضل، زنجانی و صافی: اگر هر کمتر از ده روز یک مرتبه رفت و آمد دارند، علی‌المبانی تمام وگرنه قصر است.
تبریزی: اگر هفته‌ای یک مرتبه و حداقل دو ماه ادامه دارد، تمام وگرنه قصر است.
خامنه‌ای: اگر ارشاد و تبلیغ شغل و کار محسوب شود، به شرط اینکه هر کمتر از ده روز یک سفر و به مدت دو ماه یا بیشتر داشته باشد، نمازش تمام وگرنه قصر است.
وحید: اگر حداقل دو ماه و نصف روزهای هر ماه در رفت و آمد باشد، تمام است.
سبحانی: اگر به مدت یک ماه و هفته‌ای دوبار در رفت و آمد باشد، تمام است.
سیستانی: اگر هفته‌ای سه روز یا ماهی ده روز و به مدت شش ماه در یک سال یا سه ماه در چند سال در رفت و آمد باشد، تمام است.
نوری: با فرض شغل بودن و هر کمتر از ده روز یک سفر و به مدت سه ماه یا بیشتر تمام است.(1)
پی نوشت:
1. امام خمینی، استفتائات، ج1، س329 و 333؛ توضیح المسائل، م1338؛ آیت الله بهجت، توضیح المسائل، م1095؛ استفتائات، ج2، س2993؛ آیت الله تبریزی، استفتائات جدید، ج2، س443؛ آیت الله فاضل، توضیح المسائل، م1347؛ جامع المسائل، ج1، س483؛ آیت الله خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، س653، 654 و 656؛ آیت الله وحید، منهاج الصالحین، العبادات، م915؛ آیت الله زنجانی و آیت الله صافی، توضیح المسائل، م1347؛ آیت الله سیستانی، مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع، ج5، ص97؛ آیت الله مکارم، توضیح المسائل، م1166 و 1167؛ استفتائات، ج2، ش5، س252.
=========================================

کسی که در ماه رمضان مسافرت کرده، آیا علاوه بر قضا، باید کفاره هم بدهد؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: همه مراجع خیر، تنهای قضای روزه ها واجب است و کفاره ندارد؛ ولی اگر قضای روزه ها را تا ماه رمضان سال بعد به تأخیر اندازد، به جهت تأخیر، باید برای هر روز، یک مد طعام کفاره بدهد.(1)
پی نوشت:
1. توضیح المسائل مراجع ، ج 1، ص 926 و ص 947، مساله 1703.
============================================

مسافت شرعی برای قصد مسافرت چند کیلومتر است؟ (احکام روزه رمضان 94)

طبق نظر مراجع عظام حضرات آیات: امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی، صافی، بهجت، خامنه ای، نوری:
هر فرسخ شرعی= حدود 5/5 کیلومتر است.
8 فرسخ= حدود 45 کیلومتر است.
حضرات آیات: خویی، تبریزی، وحید، سیستانی:
هر فرسخ شرعی= حدود 5/5 کیلومتر است.
8 فرسخ= تقریباً 44 کیلو متر است .
حضرت آیت الله مکارم :
هر فرسخ شرعی= کمتر از 5/5کیلو متر است.
8 فرسخ= حدود 43 کیلو متر است.
حضرت آیت الله زنجانی:
هر فرسخ شرعی= تقریباً 5 کیلو متر است.
8 فرسخ = حدود 40کیلو متر است.(1)
پی نوشت ها:
1. توضیح المسائل مراجع نماز مسافر؛ هدایه العباد، ج 1، نماز مسافر؛
منهاج الصالحین، ج 2، م884؛ استفتائات، ج 1، نماز مسافر.
============================================

مسافر بعد از خارج شدن از وطن به قصد مسافرت در ماه رمضان چه وقت می تواند روزه را افطار کند؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: مسافر زمانی که به حد ترخص برسد و قصد رفتن به مقدار مسافت شرعی را داشته باشد، می تواند روزه را افطار کند و از حد ترخص به بعد نمازش شکسته می شود.
حد ترخص:
نظر امام خمینی: حد ترخص به جایی گفته می شود که مسافر از وطن و شهر محل سکونت به قدرى دور شود كه ( اگر هوا صاف باشد، و چیزی که مانع از دیدن شهر باشد نباشد، ) ديوار شهر را نبيند و صداى اذان آن را نشنود و لازم نيست به قدرى دور شود كه مناره‌ها و گنبدها را نبيند، يا ديوارها هيچ پيدا نباشد، بلكه همين قدر كه ديوارها كاملًا معلوم نباشد كافى است.(1)
نظر آیت الله خامنه ای: و منظور از حد ترخص مكانى است كه در آنجا اذان شهر شنيده نمى‌شود و ديوارهاى شهر هم ديده نمى‌شود. (2)
نظر آیت الله مکارم: رساله توضيح المسائل
«حدّ ترخّص» يعنى از وطن يا محلّ اقامتش به اندازه‏اى دور شود كه صداى اذان شهر را نشنود و مردم شهر او را نبينند، امّا ديدن و نديدن ديوارهاى شهر اثرى ندارد، ولى بايد در هوا گرد و غبار يا مه يا چيز ديگرى كه مانع ديدن است يا سرو صدايى كه مانع شنيدن است وجود نداشته باشد و اگر يكى از اين دو علامت حاصل شود كافى است، به شرط اينكه يقين به نبودن ديگرى نداشته باشد، و الّا (یعنی اگر مثلا صدای اذان شنیده نشود، ولی مردم شهر او را ببیند یا برعکس) (احتياط جمع ميان نماز شكسته و تمام است.) (3)
نظر آیت الله سیستانی: حدّ ترخّص جائی است که اهل شهر حتی آنها که در خارج شهر و توابع آن هستند مسافر را نتواند ببیند و نشانه ای آن ا ین است که او اهل شهر را نتواند ببیند. (4)
نظر آیت الله شبیری زنجانی: حدّ ترخص برسد» يعنى از وطنش يا جايى كه قصد كرده ده روز در آن جا بماند، به قدرى دور شود كه صداى اذان بلند آخر آن جا را نشنود و نيز اهل آن محل او را نبينند. و اگر به جائی برسد که صدای اذن شنیده نمی شود و اهل شهر دیده نمی شود، ولی دیوار شهر دیده می شود. اگر بخواهد نماز بخواند نماز را شکسته بخواند و می تواند روزه را افطار کند و احتیاط مستحب آن است که در آنجا روزه را افطار نکند و اگر نماز در آنجا بخواند هم شکسته و هم تمام بخوانید. (5)
نظر آیت الله وحید: نظر آیت الله وحید خراسانی: حد ترخص به جایی گفته می شود که مسافر به قدرى از شهر دور شود كه صداى اذان آن را نشنود، و وقتی اهل شهر را نبیند یقینا به حدّ ترخّص رسیده است، ولی باید مانعی نباشد.(6)
آیت الله صافی گلپایگانی: حد ترخص به جایی گفته می شود که مسافر از وطن و شهر محل سکونت به قدرى دور شود كه( اگر هوا صاف باشد، و چیزی که مانع از دیدن شهر باشد نباشد، ) ديوار شهر را نبيند و صداى اذان آن را نشنود و لازم نيست به قدرى دور شود كه مناره‌ها و گنبدها را نبيند، يا ديوارها هيچ پيدا نباشد، بلی اگر به قدری دور شده که دیوار خانه های شهر کاملا معلوم نیست، ولی شبح آنها نمایان است، احتیاط لازم آن است روزه ا افطار نکند و اگر نماز بخواند هم شکسته و هم تمام بخواند. (7)
پی نوشتها:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، بعد از مسأله 1317، شرط هشتم نماز مسافر.
2. آیت الله خامنه ای، اجوبة الإستفتائات، سؤال 641.
3. آیت الله مکارم، توضیح المسائل، مسأله 1155.
4. آیت الله سیستانی: توضیح المسائل، مسأله 1305).
5. مسأله 1326 و 1327.
6. آیت الله وحید خراسانی، توضیح المسائل، صفحه 425، شرط هشتم نماز مسافر.
7. آیت الله صافی گلپایگانی، توضیح المسائل، صفحه 230، شرط هشتم، نماز مسافر.
=================================

 
نماز و روزه دانشجویانی که در اولین سفر در آغاز تحصیل به دانشگاه می‌روند چگونه است؟ (احکام روزه رمضان 94)

پاسخ: همه مراجع: اگر عرفاً شغل بودن سفر در سفر اول محقق نباشد، نماز قصر است.
اگر شغل محقق باشد:
امام: در همه سفرها قصر است.
فاضل، خامنه‌ای، زنجانی، صافی و نوری: در سفر اول قصر است.
وحید: در صورتی که مقر نداشته باشد، از سفر اول باید تمام بخواند، ولی در صورت دارا بودن شرایط مقر، به نکته چهارده در نکات مهم نماز مسافر در فتاوی معظم‌له رجوع شود.
سیستانی: در صورت دارا بودن شرایط مقر در سه هفته اول باید جمع کند. از هفته چهارم به بعد تمام است. در صورتی که کثیر السفر باشد، به ملاک کثیر السفر (علی المبانی) در دو هفته اول جمع و از هفته سوم به بعد تمام است.
مکارم: در سه چهار روز اول باید جمع بخواند.(1)
پی نوشت:
1. امام خمینی، استفتائات، ج1، ص353؛ امام و فاضل، العروه الوثقی، صلوه المسافر، الشرط السابع؛ آیت الله فاضل، توضیح المسائل، م1325؛ آیت الله خامنه‌ای، اجوبه الاستفتائات، ص652؛ آیت الله وحید، منهاج الصالحین، العبادات، الخامس به ضمیمه استفتای مکتوب دفتر معظم‌له؛ آیت الله سیستانی، توضیح المسائل، م1299 به ضمیمه استفتای مکتوب دفتر معظم‌له؛ آیت الله صافی، هدایه العباد، ج1، م1138؛ آیت الله مکارم، توضیح المسائل، احکام نماز مسافر، م1145؛ استفتائات، ج1، ص220.

=============================================================