آنچه دیگران می خوانند:
یک نت ـ خواهري دارم كه بسيار تجملاتي ، تشريفاتي، اهل طعنه و كنايه و فردي حساس، مغرور، تندخو و بخيل است. در مسايل خانوادگي برادرم دخالت ميكند، بين برادرم و زن برادرم تبعيض قايل ميشود. برخوردش با زن برادرم مناسب نيست. تلاش ميكند آنها از همديگر جدا شوند، با من هم رابطة خوب ندارد، از صداقت و سادگي مادرم سوء استفاده ميكند، با همدستي مادرم براي من دعا گرفته است و....به نظر شما رفت و آمد خانوادگي با چنين شخصي چگونه است؟ مصلحت را در چه ميدانيد؟
اجراي اصول اخلاقي و رعايت احترام متقابل در نظام خانواده و جامعه، فضايي از صفا و صميميت، پاكي و سلامت، عشق و محبت به وجود ميآورد و زندگي را سرشار از نشاط و معنويت ميكند با اين وجود گاه ديده ميشود كه افرادي اخلاق و آداب اسلامي را در خانواده و جامعه رعايت نميكنند و يا حتي كارهايي انجام ميدهند كه مخالف با اخلاق اسلامي است، در اينگونه موارد نبايد زود قضاوت كرد و صريحاً با چنين افرادي مخالفت نمود بلكه بايد رفتار شايسته از خود نشان داد. احتمالاً آنها متوجه زشت بودن رفتارهاي خود نيستند و نميدانند كه اينگونه رفتارها باعث اختلافات خانوادگي ميشود شايد خواهر شما هم يكي از اين قبيل افراد باشد، بنابراين لازم است به اين نكات عمل نماييد:
1. هيچگاه با خواهرتان قطع رابطه نكنيد. ابتدا سعي كنيد كه به صورت غير مستقيم به ايشان بفهمانيد رفتارها و برخوردهايش مناسب نيست. بهترين راه براي اينكار اين است كه با مادرتان صحبت كنيد و به وي عمداً نشان دهيد كه او را دوست داريد. وقتي مادرتان كاملاً نسبت به شما ديد مثبت پيدا كرد، در مورد خواهر نيز با وي صحبت كنيد و بگوييد كه خواهرم را بسيار دوست دارم، اما شايد بعضي رفتارهايش مناسب نباشد و بهصورت روشن و مستند مواردي از رفتارهاي نادرست او را كه باعث اختلافات خانوادگي يا بياحترامي به ديگران شده است را يادآور شويد. سپس خواهش كنيد كه ايشان را نصيحت كند، به احتمال زياد خواهر شما حرف مادرتان را قبول ميكند و تا حدودي دست از كارهايش بر ميدارد.
2. بهجاي مشاهدة رفتارهاي ظاهري ايشان، سعي كنيد علت و انگيزة چنين رفتارها و برخوردهاي وي را بشناسيد. شايد برداشت نادرستي از زندگي و روابط خانوادگي دارد. و يا سوء تفاهمي پيش آمده كه نسبت به زن برادرش بدبين شده است. و همچنين اينكه براي شما دعا گرفته است ممكن است بهخاطر سوء تفاهمي باشد كه پيش آمده، لذا سعي كنيد ناديده بگيريد، شما ميتوانيد در اصلاح و بهبود روابط آنها نقش بسيار مؤثري ايفا كنيد.
مثلاً پيش خواهرتان رفته و از قول خانم برادرتان بگوييد كه وي تعريف و تمجيد شما را ميكرد و همچنين نزد آن يكي رفته و از قول خواهرتان بگوييد كه وي را بسيار دوست دارد و از اينكه گاه در زندگي شما دخالت كرده اظهار ناراحتي مينمود و به نظر من او مايل است كه بعد از اين روابط بهتري با شما برقرار كند، در اينصورت مطمئن باشيد كه روابط آنها بهتر خواهد شد، شايد به ذهن شما بيايد كه گفتن اين حرفها دروغ است و گفتن حرف دروغ حرام ميباشد، ولي توجه داشته باشيد كه دروغ گفتن در چند مورد حرام نيست يكي از آن موارد اصلاح بين مردم و ايجاد آشتي و صلح ميان خانوادهها است. رسول گرامي اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ در وصيتي به اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ فرمود: «يا علي! ان اللّه احَبَّ الكذبَ في الاصلاح و ابغض الصدقَ في الفساد»[1]
اي علي! خداوند دروغي را كه باعث صلح و آشتي بين مردم شود، دوست دارد و از گفتن حرف راست كه موجب فتنه و تفرقه گردد، بيزار ميباشد. در روايت ديگري از امام صادق ـ عليه السّلام ـ نقل شده است كه: «گفتن دروغ در تمامي موارد حرام است مگر در سه مورد...يكي از آن موارد، شخصي است كه ميخواهد ميان دو نفر صلح و آشتي برقرار كند و كينه و بدبيني را از ميان آنها برطرف سازد پيش اين چيزي و نزد آن چيز ديگري ميگويد كه ميان آن دو الفت و محبت ايجاد كند»[2]
بنابراين شما سعي كنيد هرچه بيشتر با خواهرتان رفت و آمد داشته باشيد، رفت و آمد و ديد و بازديد شما هم ميتواند زمينهاي براي بهبود روابطآنها باشد، و هم ميتوانيد با رفتار، نحوة برخورد و سبك زندگيتان الگوي مناسبي براي خواهرتان باشيد. سعي كنيد با احترام و از روي محبت با ايشان برخورد كنيد، وقتي رفتار صادقانه و برخورد محبتآميز شما را ديد قطعاً در رفتارهايش تجديد نظر خواهد نمود و به اين نتيجه خواهد رسيد كه تندخويي، غرور، حسادت و تجملاتي بودن صفات پسنديدهاي نيست. البته انتظار نداشته باشيد كه در مدت زمان كوتاه رفتار و نحوة نگرش او تغيير كند، شايد مدتها طول بكشد، اما قطعاً رفتار و برخورد منطقي و شايستة شما بر وي اثر مثبت ميگذارد.
3. بر فرض اينكه شما يقين داشته باشيد رفتار و گفتار شما هيچ تأثيري بر وي ندارد و ايشان به همان كارهايش ادامه خواهد داد باز هم نميتوانيد با ايشان قطع رابطه كنيد، صلة رحم و ديد و بازديد بستگان يكي از دستورات اخلاقي اسلام است.[3]تجملاتي بودن، غرور، حسد و...خواهرتان دليل نميشود كه شما با ايشان قطع رابطه كنيد. آنچه بر شما لازم است رعايت كنيد اين است كه سعي كنيد تحت تأثير اخلاق و رفتار ايشان قرار نگيريد.
4. در پايان اين نامه چند كتاب براي شما معرفي شده است كه مطالعة آنها بسيار مفيد و راهگشا است. شما ميتوانيد اين كتابها را تهيه نموده و اگر خواهرتان باسواد است، به ايشان هم پيشنهاد كنيد كه مطالعه نمايند.يا حتي اگر ممكن است از طريق يكي ديگر از دوستانش كه رابطهاش با وي خوب است، اين كتابها را به وي ارسال كنيد، شايد انگيزة بيشتري براي مطالعه نشان دهد و در عمل از آنها استفاده كند. موفق و شادكام باشيد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. حسين مظاهري، اخلاق در خانه، انتشارات رئوف، 1371.
2. حسين مظاهري، خانواده در اسلام، انتشارات شفق، 1364.
3. احمد صادقي اردستاني، فاطمه الگوي زن مسلمان، دفتر تبليغات اسلامي قم، چاپ اول، 1372.
پي نوشت ها:
[1] . حر عاملي، محمد بن حسن، وسايل الشيعه، چاپ بيروت، ج 8، ص 578.
[2] . وسايل الشيعه، همان، ص 579.
[3] . براي مطالعة بيشتر ر.ك: ارگاني، محمود، ديد و بازديد، پيام مهدي، چاپ اول، 1376، فصل 6 و 7.
منبع : اندیشه قم