آنچه دیگران می خوانند:
مهدی
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟
رسمی ایرانی در چهارشنبه سوری که زنان به صورت ناشناس به در خانه ی همسایه ها می روند را از این سایت دریافت کنید.
آنچه باید درباره آداب و رسوم چهارشنبه سوری در ایران بدانیم
رفته رفته به چهارشنبه آخر سال نزدیک می شویم و همه ما در ذهن‌هایمان منتظر برپایی جشن چهارشنبه سوری هستیم. ولی امسال با توجه به شرایط خاص و ویژه‌ای که برای ...
لست سکند ورود / عضویت جستجو
آنچه باید درباره آداب و رسوم چهارشنبه سوری در ایران بدانیم
4.1 از 209 رای لست سکند / بلاگ /
مطالب جالب و خواندنی
/
آنچه باید درباره آداب و رسوم چهارشنبه سوری در ایران بدانیم
قبل از توپ و ترقه‌های مهیب، چهارشنبه‌سوری چه شکلی بود؟
24 اسفند 1400 08:00 10
نزدیک چهارشنبه‌سوری می‌شویم. شب سه‌شنبه آخر سال سعی می‌کنیم هر چه سریع‌تر خودمان را به خانه برسانیم تا هدف تیروترقه‌ها و بمب‌های خانمان‌برانداز عده‌ای، قرار نگیریم! این تصوّر نسل ما از چهارشنبه سوری و آداب و رسوم آن است. شبی دلهره‌آور با صداهای مهیب. امّا سراغ کتاب‌ها یا صندوقچه خاطرات بزرگترها که می‌رویم، روی دیگری از چهارشنبه‌سوری نمایان می‌شود. شبی پررنگ و نور با گرمای جمع خانواده و دوستان. آیا تا به حال شانس تجربه کردن چنین مراسم متفاوت و پر رنگ و لعابی را داشته‌اید؟
برای اینکه با آداب و رسوم چهارشنبه سوری آشنا شویم و اصلا بدانیم چهارشنبه سوری از کجا آمده، منابع تاریخی را ورق زدیم و به متن زیر رسیدیم. البته در این متن سعی کردیم خلاصه و گذرا آنچه لازم است درباره چهارشنبه سوری و رسومش بدانید را برایتان تعریف کنیم. امّا بدون شک با مطالعه پیگیرانه به نتایج جالبی درباره چنین آداب و رسوم کهنی در ایران دست پیدا می‌کنید.
آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند
چهارشنبه‌سوری از کجا آمده؟
آداب و رسوم چهارشنبه سوری
بوته افروزی چهارشنبه سوری
فالگوش نشینی چهارشنبه سوری
قاشق زنی چهارشنبه سوری
کوزه شکنی چهارشنبه سوری
فال کوزه چهارشنبه سوری
پختن آش ابودردا چهارشنبه سوری
شال اندازی چهارشنبه سوری
شاهنامه‌خوانی چهارشنبه سوری
ترکه زنی چهارشنبه سوری
آجیل چهارشنبه سوری
چهارشنبه‌سوری از کجا آمده؟
درباره ریشه دقیق چهارشنبه سوری، اطلاعات دقیق و درست حسابی در دسترس نیست. بعضی از پژوهشگران معتقدند که چنین آیینی دقیقا پیش از اسلام وجود نداشته و احتمالا تغییر یافته یک آیین باستانی است؛ زیرا پیش از اسلام به این صورت هفته وجود نداشت که آخرین چهارشنبه‌ای وجود داشته باشد، همچنین آتش برایشان مقدس بود و از رویش نمیپریدند. بعضی می‌گویند این رسم، تغییر یافته گاهنبار هَمَسپَتمَدَم بوده، یعنی جشن نزول فروهرها 6 روز قبل از نوروز. بعضی‌ها هم آن را تغییر یافته جشن سده می‌دانند که این فرض چندان صحیح نیست.
امّا هر چه باشد، به نظر می‌رسد این جشن ریشه‌های باستانی داشته و با آمدن اسلام شکل و شمایلش کمی تغییر کرده و با فرهنگ هر منطقه، آداب و آیینی به آن اضافه شده. حتّی درباره معنایش هم فرضیات مختلفی وجود دارد؛ سور را بعضی به معنای جشن و سرور و بعضی به معنای سرخ گرفته‌اند.
چهارشنبه سوری و مراسمش، عکس از ایمنا
آداب و رسوم چهارشنبه سوری
گفتیم آداب و آیین ویژه‌ای در آخرین چهارشنبه سال برگزار می‌شده و خانواده را دور هم جمع می‌کرده است. میان این آداب و رسوم، بعضی کارها در بیشتر نقاط ایران عمومیت داشت و معمولا همه انجام می‌دادند و بعضی کارها هم با توجه به فرهنگ مردم آن منطقه و داستان‌ها و روایاتی که از پس این شب وجود داشت، رسومی مخصوص به خودشان را داشتند. در این مطلب به آن رسومی که میان همه مردم ایران رایج بود می‌پردازیم.
بوته افروزی چهارشنبه سوری
یکی از مراسم چهارشنبه سوری بوته افروزی است؛ به این صورت که هر خانواده روی پشت‌بام یا فضای باز خانه خود، بوته‌های خشک یا گون را در 3، 5 یا 7 (اعداد فرد) کپه آماده می‌کردند و با تاریک شدن هوا که همگی دور هم جمع می‌شدند، این کپه‌ها را آتش می‌زدند و از روی آن می‌پریدند. (البته بعضی شهرهای ایران دیده شده کپه‌هایشان با اعداد زوج هماهنگ بوده) جالب است بدانید در بعضی منابع، پریدن از روی آتش که تقریبا همه جای ایران متداول است را به داستان اساطیری سیاوش تعبیر می‌کنند که از آتش گذر می‌کند و به خاطر پاک بودنش، سالم می‌ماند. در واقع این اعتقاد وجود داشته که با گذر از آتش، بیماری‌ها از فرد دور می‌شود. از این جهت، هنگام پریدن از روی آتش می‌خواندند:
«زردی من از تو، سرخی تو از من»
امّا ماجرا به همین پریدن ختم نمی‌شود. ایرانی‌ها معتقدند آتش را نباید فوت کرد بلکه بوته‌های سوخته و خاکستر شده باید با خاک‌اندازی جمع و سر چهارراه ریخته شود. فردی که خاکستر را برده، وقتی برمی‌گردد، در خانه را محکم می‌کوبد و این مکالمه بین او و افراد داخل خانه شکل می‌گیرد:
_ که هستی؟ _ منم _ از کجا آمده‌ای؟ _ عروسی _ چه آورده‌ای؟ _تندرستی
در را برایش باز می‌کنند تا تندرستی را برای یک سال پیش رو، به درون خانه بیاورد. بنابراین، ایرانی‌ها معتقد بودند در این رسم چهارشنبه سوری، بیماری و غم از بین می‌رود و جایش را سلامتی و خوشی می‌گیرد.
پریدن از روی آتش از مراسم چهارشنبه سوری
فالگوش نشینی چهارشنبه سوری
فالگوش نشینی از دیگر رسوم چهارشنبه سوری است. آسمان که تاریک می‌شد و شناسایی آدم‌ها سخت، آنهایی که دلشان می‌خواست بختشان باز شود یا به زیارت بروند یا نیّت‌های دیگر داشتند از خانه بیرون می‌رفتند و به حرف‌های رهگذران یا اهالی خانه‌ها گوش می‌کردند؛ اگر اولین چیزی که به گوششان می‌خورد، شاد و خوشایند بود، نیتشان را به خیر فال می‌زدند و اگر سخنان تلخ و ناراحت کننده می‌شنیدند، فالشان را به برآورده نشدن می‌زدند.
آداب و رسوم چهارشنبه سوری
قاشق زنی چهارشنبه سوری
معمولا از آداب و رسوم چهارشنبه سوری، قاشق زنی به گوشمان خورده. امّا قاشق زنی که امروزه تقریبا فراموش شده، در گذشته یکی از مهمترین رسوم چهارشنبه سوری بوده است. در این رسم دختران و پسران جوان، چادری بر سر خود می‌کشیدند تا شناخته نشوند و به در خانه دوستان و همسایگانشان می‌رفتند. صاحبخانه با شنیدن صدای قاشق که به کاسه می‌خورد، به در خانه می‌آمد و داخل کاسه آنها آجیل چهارشنبه‌سوری، شیرینی، شکلات، نقل و گاه هم پول می‌ریخت.
آشنایی با آداب و رسوم چهارشنبه سوری در مناطق مختلف ایران
با ما در این مقاله همراه باشید تا بدانید فلسفه چهارشنبه سوری چیست و با آداب و رسوم چهارشنبه سوری در مناطق مختلف ایران آشنا شوید.
آشنایی با آداب و رسوم چهارشنبه سوری در مناطق مختلف ایران
ایرانیان از دیرباز ید طولایی در برپا کردن جشن های مختلف داشته اند. شمار زیادی از این جشن ها در میان صفحات تاریخی گم شده و به فراموشی سپرده شدند. اما، هنوز پس از گذشت سالهای طولانی تعدادی هرچند اندک از این جشن ها در جای جای ایران برپا می شوند که چهارشنبه سوری یکی از اندک جشن های فراموش نشده ما در طول تاریخ است. اگر می خواهید بدانید که چهارشنبه سوری چیست، نخست باید اطلاع داشته باشید که واژه چهارشنبه سوری از دو بخش چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفته بوده و سوری که به معنی سرخ است، ساخته شد. با ما در این مقاله همراه باشید تا بدانید فلسفه چهارشنبه سوری چیست و با آداب و رسوم چهارشنبه سوری در مناطق مختلف ایران آشنا شوید.
فهرست مطالب معرفی بوته افروزی
جشن مبارزه با تاریکی
کوزه شکنی آجیل چهارشنبه سوری فالگوش ایستادن قاشق زنی
آداب و رسوم چهارشنبه سوری در ایران
تحریف
معرفی
براساس مقاله چهارشنبه سوری چیست، باید بدانید که چهارشنبه سوری جشنی مخصوص است که در شب آخرین چهارشنبه سال برپا می شود و در واقع، پیش درآمدی برای جشن های نوروزی است. طبق آیین باستانی ایرانی، در این شب آتش بزرگی برپا می شود که تا صبح زود و طلوع آفتاب برافروخته می ماند و مردم از روی آتش می پرند و با گفتن «زردی من از تو سرخی تو از من»، زردی، بیماری و مشکلاتشان را به دست آتش می سپارند و به جای آن سرخی، گرما و نیرو را از آتش هدیه می گیرند.
به بیان دیگر، مردم خواهان آن هستند که آتش تمام رنگ پریدگی، زردی، بیماری و مشکلات را بگیرد و بجای آن سرخی، گرمی و نیرو را به آنها بدهد. چهارشنبه سوری جشنی نیست که وابسته به دین یا قومیت افراد باشد و در میان بیشتر ایرانیان رواج دارد. البته گفتن این نکته در مطلب چهارشنبه سوری چیست، خالی از لطف نیست که این آئین بطور کامل مربوط به زرتشتیان نیست، چرا که آنها پریدن از روی آتش را عملی زشت، مکروه و ناپسند می دانند.
بوته افروزی
در ایران رسم است که هر خانواده بوته های خار و گزنی را که از قبل آماده کرد، روی بام یا زمین حیاط خانه یا در جلوی در ورودی در سه یا پنج یا هفت «گله» کپه می کند. با غروب آفتاب و نیم تاریک شدن آسمان، زن و مرد و پیر و جوان گرد هم جمع می شوند و بوته ها را آتش می زنند. در این هنگام، از بزرگ تا کوچک هر کدام سه بار از روی بوته های افروخته می پرند تا ضعف و زردی ناشی از بیماری و غم و اندوه را از خود بزدایند و سلامت، سرخی و شادی را به وجود خود ببخشند. براساس مطلب فلسفه چهارشنبه سوری چیست باید بدانید که مردم در حال پریدن از روی آتش ترانه هایی هم می خوانند:
زردی من از تو ، سرخی تو از منغم برو شادی بیا ، محنت برو روزی بیاای شب چهارشنبه ، ای کلیه جاردنده ، بده مراد بنده
جالب هست بدانید که خاکستر را نحس می دانند، زیرا مردم هنگام پریدن از روی آن زردی و بیماری خود را از راه جادوی سرایتی به آتش می دهند و در عوض، سرخی و شادابی آتش را به خود منتقل می کنند. در هر خانه زنی خاکستر را در خاک انداز جمع می کند و آن را از خانه بیرون می برد و در سر چهارراه یا در آب روان می ریزد. در بازگشت به خانه، در خانه را می کوبد و به ساکنان خانه می گوید که از عروسی می آید و تندرستی و شادی برای خانواده آورده است. در این هنگام، اهالی خانه در را به رویش می گشایند. او بدین گونه همراه خود تندرستی و شادی را برای یک سال به درون خانه خود می برد.
جشن مبارزه با تاریکی
جشن «سور» از گذشته بسیار دور در ایران زمین مرسوم بود. این مراسم، جشنی ملی و مردمی است و چهارشنبه سوری نام گرفت. در پایان هر ماه، جشن و پایکوبی با نام سور مرسوم بوده و از سوی دیگر چهارشنبه نزد اعراب «یوم الارباع» خوانده می شد و از روزهای شوم و نحس بشمار می رفت. ایرانیان بر این باور بودند که روزهای نحس و شوم را باید با عیش و شادمانی گذراند تا شیاطین و اجنه فرصت رخنه در وجود آدمیان را نیابند.
کوزه شکنی
در مطلب چهارشنبه سوری چیست جالب هست بدانید که در شب چهارشنبه سوری، مردم کوزه های سفالی کهنه را بالای بام خانه برده و از بالا به پایین پرت می کردند و آن را می شکستند تا کوزه نویی را جایگزین ظرف سفالی پیشین خود کنند، چون بر این باور بودند که در طول سال بلا و قضاهای بد در کوزه متراکم و با شکستن کوزه رفع خواهند شد.
آجیل چهارشنبه سوری
رسمی که از قدیم در ایران متداول بود، تهیه و خوردن آجیل چهارشنبه سوری است. این آجیل شور و شیرین مانند آجیل مشگل گشاست؛ یعنی علاوه بر مواد اصلی، ترکیبات بو داده شور و شیرین مانند آجیل، برگه هلو و زردآلو، قیسی، کشمش سبز، مویز، باسلـق، پسته و بادام، فندق بو نداده، نقل، شکر، پنیر و مغز گردو را هم اضافه می کنند. خوردن این آجیل در شب چهارشنبه سوری به اعتقاد مردم باعث شگون و خوش یمنی است. همچنین، براساس مطلب آداب و رسوم چهارشنبه سوری در مناطق مختلف ایران باید بدانید که ایرانیان اعتقاد دارند هر کس از آن آجیل بخورد، نمک گیر شده و نسبت به افراد دیگر مهربانتر می شود.
فالگوش ایستادن
یکی دیگر از بخش های جالب آداب و رسوم چهارشنبه سوری در مناطق مختلف ایران، فالگوش ایستادن است؛ بدین معنی که کسانی که حاجتی دارند، نیت می کنند و سر چهارراه یا در معبری فالگوش می ایستند و به حرف نخستین عابری که از کنارشان می گذرد، توجه می کنند و هر کلامی که از دهان او درآید، در استجابت مراد خود به فال بد یا خوب می گیرند. اگر گفته عابر موافق با آرزوی صاحب حاجت باشد، آن آرزو را برآورده شده می داند. بعضی ها به جای رفتن به چهارراه و معابر این کار را در پشت در اتاق هم انجام می دهند و نخستین سخنی که از پشت در اتاق شنیدند، به فال بد یا خوب فرض می کنند.